گواهی تدریس علامه مجلسی به محمد بن جابر اصفهانینحوه تکثیر کتاب‌های علمی، تدریس و مصون نگهداشتن آن‌ها از جعل و تحریف، یکی از مهمترین دغدغه‌های دانشمندان دینی بوده است. آن‌ها برای این منظور، از روشی استفاده نموده‌اند که در اصطلاح کتابشناسی به آن "بلاغ" یا "انها" گفته می‌شود. بلاغ دستخطی از استاد بود که در نسخه نوشته می‌شد و به‌وسیله آن گواهی، شرکت شاگرد در درس را تایید می‌گردید و ضمناً صحّت نسخه نیز تایید می‌گشت؛ بنابراین "بلاغ" هم گواهی تحصیلی بود و هم نشان صحّت نسخه به‌شمار می‌رفت. اساتید در هر نسخه علامت بلاغ‌های متعددی می‌نوشتند و در پایان نسخه یا پایان بخش‌های کتاب در ضمن بلاغ‌ها برای شاگرد اجازه نقل حدیث و روایت را به‌نحو عموم یا درباره آن اثر یا آثاری خاص صادر می‌کرد که این اجازه گواهی علمی برای آن شاگرد در اعتبار روایت‌ها و استنادهایش به شمار می‌آمد. در این مقاله گواهی درسی علّامه مجلسی برای شاگردش محمد بن جابر اصفهانی بررسی می‌شود. ۱ - شخصیت محمّد بن جابرمتن درسی: تهذیب الاحکام؛ تاریخ پایان درس: اواسط ذی‌قعده ۱۰۷۲ق. محل تحریر گواهی: اواخر کتاب الصلاة تهذیب الاحکام؛ ضمیمه گواهی: اجازه به شاگرد مولی محمّد بن جابر کتاب تهذیب الاحکام را تحریر و کتاب صلاة را در روز سه‌شنبه اواسط ذی‌القعده ۱۰۷۲ق به پایان رسانده است او این نسخه نزد علّامه مجلسی خوانده و مجلسی در آخر نسخه در اواسط ذی‌القعده ۱۰۷۲ق گواهی قرائت و اجازه نقل روایت نوشته است. او همچنین نسخه‌ای از مسایل علی بن جعفر و قرب الاسناد را تصحیح و در اوّل رجب ۱۰۸۷ق به پایان رسانده است. ۲ - متن گواهیمتن گواهی: «بسم الله الرحمن الرحیم. انهاه المولی الفاضل التقی مولانا محمّد الاصفهانی سماعاً و تحقیقاً و ضبطاً فی مجالس آخرها اواسط شهر ذی القعدة سنة ۱۰۷۲ و اجزت له ان یروی عنی ما اخذه منی باسانیدی المتصلة الی الائمة الطاهرین صلوات الله علیهم. کتبه بیمناه الداثرة احقر العباد محمّد باقر بن محمّد تقی عفی عنهما، حامداً مصلیاً مسلماً.» [۱]
حسینی اشکوری، احمد بن علی، اجازات الحدیث، ۱۸۸به نقل از الروضة النضرة، ص۴۹۹.
۳ - پانویس
۴ - منبعصدرایی خویی، علی، مجله حدیث حوزه، برگرفته از مقاله «شانزده گواهی تدریس از علّامه مجلسی»، سال اوّل، شماره یک، زمستان ۱۳۸۹. رده‌های این صفحه : اجازه‌های نقل روایت | شاگردان علامه مجلسی | علامه مجلسی | گواهی‌های علمی | مباحث حدیثی
|